Hovsep Kurbanyan üzerine calismalari var Dr. Zehra Hamarat Yardimcinin. 20. yüzyilin ilk ceyreginde vefat etmis olan bu cok yönlü insandan eski köse yazilarinda anilar, anekdotlar okurduk. Hakkinda bilinenler cok sinirliydi. Hakkindaki tek Ermenice kaynak gectigimiz yillarda Hamarat Yardimcinin gayretiyle Türkceye kazandirilmisti Hovsep Kurbanyanin Vantrilok Oyunlari, Haz. Zehra Hamarat, Cev. Sarin Akbas, Turku- az Yayinlari, Istanbul 2020. Kurbanyanin Ermeni harfli Türkce edebiyata olan katkilariyla da ilgilenen Hamarat Yardimcinin bu konuda yazilmis bir makalesi bulunuyor Hovsep Kurbanyanin Romanlarinin ve Katkida Bulundugu Eserlerin Türk Kültürü Icindeki Yeri, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Cilt 16, Sayi 44, 2023, s. 1606-1627. Hamarat Yardimci, bu kez Sesin Büyüsü ile yine Hovsep Kurbanyan üzerine düsünmeye ve onun vantrilok oyunlarini ve mizahi anlatilarini ele almaya devam ediyor. Bir gösterim sanati olarak az bilinen vantrilok oyunlari, Hovsep Kurbanyan örneginde ele aliniyor, konuyla ilgili bilgi birikimimiz biraz daha genisletiliyor. Zor isleri kolaylastirmanin yolu cok calismaktan geciyor Iste örnek
M. Sabri Koz
Halk bilimi arastirmalarinin hicbir zaman tam olarak üzerinde mutabik kalinamamis calisma alanlari icinde neredeyse hic adi anilmayan bir konudur vantrilok icralari. Konunun eglence yönü vardir, mizah kategorisinde yeri vardir, toplumsal ve kültürel ilis- kiler baglaminda önemi vardir. Vantriloklarin biyografilerinin tespit edilip incelenme- si, bu kapsamda elde edilebilen metinlerin folklorik acidan degerlendirilmesi halk bilimi calisma sahasinin genisligini gösterebilecegi gibi yeni arastirmalara da kapi aralayip kaynaklik edebilecektir.
Prof. Dr. Abdulkadir Emeksiz
Icten, özgün ve sasirtici bir eser Zehra Hamarat Yardimcinin bu calismasi kültür tarihimizin neredeyse el degmemis derinliklerine isik tutuyor. 19. yüzyil Istanbulunun sokaklarinda, eglence mekanlarinda, vapurlarinda ve dost sohbetlerinde bir Istanbul beyefendisi Hovsep Kurbanyana eslik ederek gezme olanagi sagliyor. Bir yandan bu yoldasligin keyfini cikarirken bir yandan da vantrilokluk gibi cok da asina olmadigimiz bir sanat dalinin en erken icralarina tanik oluyoruz Derken bu yolculugun tadini cikaran, gülümseyen ve rahatlayan okuyucuyu mizah felsefesi ve kuramlariyla ilgili en merak uyandirici sorulardan biri karsiliyorKendimizi neden alaya aliriz Zamanlar, fikirler, sanatlar ve insanlar arasinda heyecanli bir yolculuk sunuyor Sesin Büyüsü
Dr. Evrim Ulusan Öztürkmen
