Muhtasarül-mean
Teftazannin en güclü oldugu alanlardan biri belagat ilmidir. Onun bu konuda yazdigi el-Mutavvel ve bundan özetledigi el-Muhtasar medrese egitimine damgasini vuran, halen geleneksel tarzda egitim veren kurumlarda okutulmaya devam eden en önemli eserlerdendir. Teftazanye göre belagat ilmi Kuran-i Kermin insan gücünün ötesinde incelikler, sirlar ve özellikler icermesi dolayisiyla belagat mertebelerinin en üstünde yer alan bir mcize olusunu ögreten ilimdir. Bu özelligiyle belagat, insanlarin Hz. Peygamberin getirdigi her seyi tasdik etmek ve onun yolunu izlemek suretiyle dünya ve ahiret mutluluguna ulasmalarini saglamaktadir. Kuranin icazi sadece lafizlarindan ibaret degildir. Aksi takdirde lafizlarin kendileriyle dogrudan iliskisi bulunmayan mean ve beyan ilimlerinde ele alinan inceliklerin mcizede bir payi olmazdi. Teftazan, icazin nereden kaynaklandigi idrak edilmekle birlikte tatliligin anlatilamayisi gibi bunun da anlatilamayacagini, fakat belagatin baska ilimlerin saglayamadigi bir zevki kazandirarak bu idraki verebilecegini ifade etmekte ve belagat ilminde zevkin önemine vurgu yapmaktadir. Ancak ona göre esas zevk kisinin tabiatindan gelmektedir. Belagat alaninda muhatap alinacak ve bu konuda söz söyleyecek kimse zevki selime, düzgün bir tabiata, keskin zekaya ve temiz bir mizaca sahip olmalidir. Bazi kimseler bir kisim ilimlerde basari elde edebilirler, fakat bu ilim hakkinda konusmaya kalkistiklarinda gülünc duruma düserler.
Bu eser yukaridaki muhtevayi icermekle siz degerli takipcilerimizin ihtiyacini karsilamasi dilegi ile